Over open boek, kleine leugens en het wonderlijke van waarheid.
Column 265 – 23 september 2025 – 📖 Leestijd: 5-6 minuten
Van mezelf vind ik dat ik een behoorlijk open boek ben: transparantie als tweede natuur, een gezicht dat elk ongemak verraadt en een stem die niet gemaakt is voor halve waarheden. Liegen? Dat is bij mij een soort slapstick: oplopende rode wangen, ongemak en zweet op mijn rug.
En toch, en dat is het opmerkelijke, durf ik te beweren dat niemand, zelfs de eerlijkste ziel, altijd honderd procent de waarheid spreekt.
Met bovenstaande bewering wil ik niet zeggen dat iedereen nu zo doortrapt is, maar omdat waarheid grillig is. We kijken allemaal door ons eigen venster naar de werkelijkheid. Net zoals elk verhaal meerdere kanten heeft, kleurt ons perspectief de feiten.
Soms laten we details weg, kiezen we onbewust een nuance die beter in ons straatje past, of weten we simpelweg niet alles. En dus spreken we oprecht onze waarheid, terwijl die voor een ander een halve waarheid of misschien zelfs een kleine leugen zou zijn.
Dit fenomeen heeft zelfs een naam: het Rashomon-effect, naar de beroemde Japanse film waarin ieder personage een heel ander verhaal vertelt over dezelfde gebeurtenis. Het laat zien hoe herinneringen, overtuigingen en wensen het verhaal vormen dat we delen, zonder dat er kwade opzet aan te pas komt.
In het boek Een leven op wielen van Claudia Stinne lees je over het jonge wielertalent Mathijs de Waard die zijn leven volledig opnieuw moet vormgeven als hij na een auto-ongeluk verder moet met een dwarslaesie.
‘Een leven op wielen’ is een verhaal over acceptatie, kracht, doorzettingsvermogen & vriendschap. Als lezer kijk je vanuit de ogen van Mathijs, zijn broertje en zijn beste vrienden.
Dit boek is een mooi voorbeeld over hoe mensen precies dezelfde gebeurtenis op hun eigen manier beleven.
Wat leuke feitjes over waarheid? Wist je bijvoorbeeld dat het Latijnse woord voor waarheid, veritas, verwant is aan vertrouwen? We vertrouwen wat wordt gezegd, totdat het tegendeel blijkt.
Uit psychologisch onderzoek blijkt dat mensen gemiddeld twee keer per dag een leugentje om bestwil vertellen. Geruststellend: meestal om een ander niet te kwetsen of gewoon de dag wat soepeler te laten verlopen.
Nog zo’n weetje: ons geheugen is soms allesbehalve betrouwbaar. Hersenen vullen gaten op, kleuren gebeurtenissen in, halen verhalen door elkaar en geloven die nieuwe versie vervolgens heilig. Dus als iemand zegt: “Zo is het gegaan!”, is het vaak vooral: “Zo herinner ik het me nu.”
“Eerlijk is eerlijk: ik vertel zelf ook weleens een leugentje om bestwil. Zoals vandaag op Nationale Koffiedag beweren dat ik ‘best zonder koffie kan’. Iedereen die mij een beetje kent, weet dat dát waarschijnlijk mijn grootste onwaarheid ooit is.”
Want ook tijdens het schrijven van deze column gingen er weer heel veel bakken koffie doorheen, toen nog de opmaak op de website en Substack, het beeldmateriaal ontwerpen en aankondigingsteksten schrijven… Reken maar uit!!!
Link verlopen? Ga naar de Thuis pagina voorde recente link
Ik merk dat ik in mijn eigen leven vaak balanceer tussen eerlijkheid en zachtheid. Door mijn chronische aandoeningen en de ups en downs die daarbij horen, ben ik gewend om eerlijk te zijn over mijn grenzen en mijn energie. Toch vertel ik niet altijd alles, soms omdat ik mensen niet wil belasten, soms omdat ik een deel van mezelf even wil beschermen.
Ook binnen mijn platform Zettje in de goede richting herken ik dit. De verhalen die ik deel zijn open en oprecht, maar ik kies wel welke hoofdstukken ik laat lezen en welke bladzijden privé blijven. Dat maakt ze niet minder waar, maar het laat zien dat waarheid altijd ook iets persoonlijks is.
Misschien is dat ook wel het mooie van onze dagelijkse waarheid. Het is geen keihard wiskundig bewijs, maar een levend verhaal, een mengeling van feit, gevoel en perspectief.
Eerlijk waar? Ik geloof dat openheid begint met de erkenning dat ons eigen boek soms een beetje herschreven wordt. Niet uit kwade wil, maar omdat mens zijn nu eenmaal betekent dat je af en toe balanceert tussen feit en gevoel.
“Dus ja, ik ben een open boek, met een paar losse blaadjes en herschreven hoofdstukken. En vandaag, op Nationale Koffiedag, voeg ik er gewoon nog een bladzijde aan toe: ‘Waarheid is belangrijk en komst eerst, zelfs nog voor mijn broodnodige koffie.”
Lizette
📌
En jij? Kun jij zeggen dat alles wat je zegt waar is? Misschien is de kunst niet om altijd de waarheid te spreken, maar om te blijven zoeken naar wat waarheid voor jou én de ander kan zijn.
Vond je deze column waardevol of herkenbaar? Deel het dan met iemand die het ook mag lezen. Samen maken we meer bespreekbaar!
Mededeling
Voortaan verwijs ik eerst naar mijn socials in het algemeen. De directe link naar de juiste post voeg ik later toe. Dit scheelt mij wat werk en er werd toch weinig gebruik van gemaakt. Bedankt voor je begrip!
Heb je deze column met plezier gelezen?
Doneer dan gerust een bloemetje voor de moeite.
Geef een Zettje in de goede richting?
Doneer →💐← alvast bedankt ღ
Link geldig t/m 14 oktober 2025 (link verlopen? zie thuispagina)
Je hoeft de Substack app NIET te downloaden!!!!! Na invullen van je emailadres, krijg je de melding; Download de app om af te ronden (uitgekookt) maar dat hoef je NIET te doen, je bent dan namelijk al aangemeld!!
Speciale dank aan deze Sfeermakers
↬ Kaarten en meer van Studio Kuukeluus
