Over autoriteit, eigenwaarde en een rechte rug houden
Column 273 – 18 november 2025 – 📖 Leestijd: 5-6 minuten
Sommige vragen lijken eenvoudig, tot je ze écht op je laat inwerken. Want wat doet gezag eigenlijk met je? Wanneer voelt het terecht, en wanneer knaagt het aan je eigenwaarde? In deze column neem ik je mee in mijn gedachten over macht, invloed, en het belang van je rug recht houden, letterlijk en figuurlijk.Â
Voor deze vraag moest ik dus echt even gaan zitten, niet omdat ik meteen zenuwachtig word van het woord ‘autoriteit’, maar vooral omdat het onderwerp zo veel kanten kent. Gek genoeg schreef ik in mijn laatste Nieuws Flits* nog uitgebreid over mijn liefde voor schrijven (Ik hou van schrijven-dag), maar niet alles rolt altijd even makkelijk uit mijn pen. Over autoriteit moest ik namelijk even goed nadenken, en niet alleen los gaan op een formulier van de Belastingdienst proberen te ontcijferen.
Als ik aan autoriteit denk, dan zie ik gezag, macht en invloed: iemand of een instantie die door kennis, wetgeving of positie de touwtjes in handen heeft. Denk aan een hoogleraar die autoriteit uitstraalt vanwege zijn expertise, of een politieagent die via zijn uniform en bevoegdheden gezag afdwingt. Of wat dacht je van de Autoriteit Persoonsgegevens? Zelfs de naam alleen al straalt gezag uit. Het is niet voor niets dat we bij ingewikkelde vraagstukken vaak naar ‘de autoriteit’ verwijzen.
- Gezag, macht of invloed: Het vermogen om anderen te beïnvloeden, meestal gebaseerd op expertise of een functie.
- De gezaghebbende persoon of instantie: Denk aan de wetenschapper, de rechter of de overheid, mensen of partijen met verantwoordelijkheid over een bepaald domein.
Waar komt die autoriteit vandaan? Soms uit kennis en ervaring, soms simpelweg uit functie of titel, en soms uit de macht om daadwerkelijk consequenties te verbinden aan keuzes. Ik moet bekennen: als de verkeersagent mij een boete geeft, ben ik niet blij, maar ik accepteer het wel, die man of vrouw staat daar tenslotte niet voor niets.
Toch wringt er iets als mensen zich autoritair gedragen zonder dat daar echte bevoegdheid of kennis achter zit. Je kent ze wel: mensen die alles beter denken te weten, hun eigen waarheid als de enige presenteren, of zelfs onwaarheden verspreiden waar anderen vervolgens in gaan geloven. Kijk bijvoorbeeld naar de politiek, nationaal én internationaal, en je ziet het voor je. Wat mij stoort, is niet gezag op basis van expertise, maar het misbruik van macht. Dat mensen hun positie gebruiken om zichzelf boven anderen te plaatsen.
Ook privé merk ik het, bijvoorbeeld als mensen zich beter voelen omdat ze werken en ik afgekeurd ben. Soms lijkt het alsof me dat minder waard maakt in hun ogen. Maar juist dan voel ik letterlijk dat ik even mijn rug recht. In die momenten spreek ik mijn eigen autoriteit aan en gun ik mezelf respect. Misschien moet ik voor mijn ‘gewone’ leven wel harder knokken dan degene bij wie alles vanzelf lijkt te lopen of het ogenschijnlijk goed voor elkaar heeft. En eerlijk: het leven loopt bij niemand altijd vanzelf, daar kun je donder op zeggen.
In de basis vind ik dat we allemaal gelijk zijn. Alleen moeten sommige mensen, of instanties, bepaalde regels uitvoeren om de boel een beetje ordelijk te houden, want zonder verkeersregels wordt het natuurlijk een chaos op de weg. Zolang gezag gebruikt wordt om dingen draaiende te houden en niet om mensen klein te maken, kan ik er prima mee leven.Â
Lizette
Wil je mijn Nieuws Flits of de Zettje Schap Nieuwsbrief ontvangen? Stuur gerust even een berichtje, ik vind het altijd leuk om te horen wie er meeleest! Of meld je aan zodat je de volgende Nieuwsbrief ook ontvangt!
Hoe reageer jij op autoriteit?
- Ik volg gezag meestal zonder moeite
- Ik blijf beleefd, maar stel wel vragen
- Ik heb moeite met autoriteit
- Hangt helemaal van de persoon af
📌 Deel je stem en vertel gerust in de comments onder bijpassende post wanneer jij voor het laatst het gevoel had dat je je rug recht moest houden?
Â
Ik ben benieuwd!Â
Je hoeft de Substack app NIET te downloaden!!!!! Na invullen van je emailadres, krijg je de melding; Download de app om af te ronden (uitgekookt) maar dat hoef je NIET te doen, je bent dan namelijk al aangemeld!!
↬ Kaarten en meer van Studio Kuukeluus
