Over voorkeuren, aanpassingen en het vinden van balans bij chronische aandoeningen
Column 268 – 14 oktober 2025 – 📖 Leestijd: 5-6 minuten
Als echt mensenmens heb ik altijd het meeste plezier gehaald uit samenwerken. Het uitwisselen van ideeën, samen ergens de schouders onder zetten en het ontvangen van feedback gaven mij energie en inspiratie. In een team voelde ik me verbonden, gewaardeerd en gestimuleerd om mezelf te blijven ontwikkelen. Het sociale aspect van werk was jarenlang een belangrijke bron van voldoening en motivatie.
Mijn leven veranderde drastisch toen ik een herseninfarct kreeg en te maken kreeg met NAH (niet aangeboren hersenletsel). De gevolgen waren ingrijpend: verminderde concentratie, cognitieve verstoringen, snel overprikkeld raken en een energieniveau dat grillig en moeilijk te voorspellen is. Het samen lachen bij de koffieautomaat, het overleggen met collega’s, zelfs een druk kantoor: het is me allemaal te veel. Uiteindelijk moest ik, mede door ook fysieke beperkingen, afscheid nemen van mijn werk buitenshuis. Na beoordeling door het UWV werd ik helaas 80/100 afgekeurd, een officiële erkenning dat werken in de gebruikelijke zin geen optie meer is.
Hoewel mijn hart nog steeds uitgaat naar samenwerken, dwingt mijn situatie mij grotendeels tot een andere aanpak. Drukte en mensen om me heen zorgen voor overprikkeling en maken het lastig om mijn aandacht vast te houden. Alleen ‘werken’, het voor mijzelf in het leven geroepen dagbesteding, geeft mij rust en ruimte om mijn eigen tempo te bepalen en mijn energie beter te verdelen. Het is geen bewuste keuze, maar een noodzaak, en toch ontdek ik dat er ook voordelen aan zitten.
Mijn ‘dagbesteding’ vindt nu vooral zelfstandig thuis plaats. Ik plan activiteiten rondom mijn energieniveau en neem op tijd rust, want overbelasting ligt altijd op de loer. Flexibiliteit is daarbij cruciaal. Soms kan ik een paar uur geconcentreerd bezig zijn, soms is een klein taakje al te veel. Ik heb geleerd om beter naar mijn hoofd en lichaam te luisteren. Dat betekent ook accepteren dat een dag soms niet gaat zoals ik had gehoopt, en dat is oké.
Chronisch ziek zijn is een voortdurend zoeken naar wat wel en niet kan. Alleen ‘ werken’ maakt het makkelijker om rekening te houden met plotselinge dips in energie of onverwachte klachten. Ik kan mijn pauzes zelf bepalen en mijn taken afstemmen op wat haalbaar is. Zelfzorg staat voorop: goed eten, voldoende rust en tijd maken voor ontspanning. En ik zoek altijd naar kleine lichtpuntjes: een fietstochtje, een korte wandeling, even muziek luisteren of een haakproject op mijn haaknaald. Die momenten zorgen dat de dag niet alleen uit beperkingen bestaat, maar ook uit plezier en voldoening.
Afleiding is essentieel. Het helpt me om niet te blijven hangen in wat niet meer lukt, maar juist te kijken naar wat nog wél kan. Balans zoeken tussen inspanning en ontspanning is een leerproces, en eerlijk is eerlijk, ik ga soms nog steeds over mijn grenzen heen. Maar ik merk steeds vaker dat juist kleine activiteiten het verschil maken en dat mijn keuzes waar ik energie aan uit wil geven duidelijker zijn en dan de gevolgen daarvan ook makkelijker kan dragen.
Het accepteren dat samenwerken niet meer vanzelfsprekend is, ging niet van de ene op de andere dag. Toch heb ik geleerd dat alleen ‘werken’ ook waardevol kan zijn: ik kan mijn dag flexibel indelen, rekening houden met mijn gezondheid en toch voldoening halen uit wat ik doe. Mijn tip aan anderen in een vergelijkbare situatie: zoek een vorm van ‘werken’ die bij jóu past. Wees eerlijk over je grenzen en gun jezelf afleiding, hoe klein ook. Samenwerken blijft bijzonder, maar ook alleen werken kan een nieuwe manier zijn om betekenis te vinden, juist binnen je eigen mogelijkheden.
Misschien gaat het bij jou vanzelf en kies je bewust voor samenwerken, misschien herken je juist de noodzaak van alleen werken. Hoe dan ook: het belangrijkste is dat je een manier vindt die jou energie en voldoening geeft, mét of zonder anderen om je heen.Â
Lizette
📌 Werk jij het liefst samen met anderen, of functioneer jij beter als je alleen werkt?
📌 Vind je deze columns interessant, heb je een vraag of wil je reageren? Ga naar bijpassende post op socialmedia.
Je hoeft de Substack app NIET te downloaden!!!!! Na invullen van je emailadres, krijg je de melding; Download de app om af te ronden (uitgekookt) maar dat hoef je NIET te doen, je bent dan namelijk al aangemeld!!
Speciale dank aan deze Sfeermakers
↬ Kaarten en meer van Studio Kuukeluus
